Tweet |
Çin Halk Cumhuriyeti, büyük ülke yolundaki ilk ad?m?n? e?itim ile att?. 1949’da Çin halk?n?n ortalama yüzde 80’i okuma yazma bilmiyordu. Bu ac? gerçekle yüzle?en Çin Komünist Partisi, e?itimin sosyalist modernle?meye hizmet etmesi ilkesiyle reforma giri?ti. E?itim reformu için öncelikle k?rsal kesimdeki halk?n e?itimiyle yak?ndan ilgilenen hükümet, e?itim sistemini uygulayacak kurumlar? ülke geneline yayd?.
Günümüzde ülkede 1 milyondan fazla okul ve ortalama 220 milyondan fazla ö?renci bulunuyor. Çin’deki e?itim reformuyla, ö?renci say?s? yüzde 800 oran?nda artt? ve zorunlu e?itime kat?l?m yüzde 99 oldu.
300 milyon ö?renci
Okuma yazma bilmeyenlerin oran? da yüzde 8’e indirildi. Çin genelinde zorunlu e?itim 9 y?l. ?lk 6 y?lda ilkö?retim, sonraki 3 y?l?nda orta ö?retim devlet taraf?ndan ücretsiz veriliyor. Son y?llarda devlet te?vikiyle özel kurumlar aç?lsa da, e?itim halen devlet kontrolünde.
Lise e?itiminin 3 y?l oldu?u ülkede yakla??k 10 milyon genç, Ulusal Yüksek Ö?renim Giri? S?nav?’na kat?l?yor.
Çe?itli ülkelerden yakla??k 450 bin yabanc? ö?renci Çin’de e?itim al?yor. ??çi ya da çiftçi üniversiteleri, TV-radyo üniversiteleri, gündüz-ak?am üniversiteleri, aç?k üniversiteler, yüksek okullar, teknik okullar, okuma-yazma s?n?flar? yeti?kinlere aç?k. 220 milyon ö?renciye yakla??k 77 milyon yeti?kin de eklenince 300 milyonu bulan ö?renci say?s?, e?itime verilen önemi gözler önüne seriyor.
Bin 400 y?ll?k GoungIng Tap?na??
Çin’in Fung Su felsefesinin ö?retildi?i bin 400 y?ll?k Budist tap?na?? Gounging, ülkenin u?urlu tap?na??. Uyum ve ahenk ö?retilerinin geçerli oldu?u tap?nakta 150 rahip var. ?nsan?n çevresiyle, kendisiyle ve do?ayla uyum içinde olmas?n?n gereklili?inin ö?retildi?i tap?nak, 800 odal? ve 37 bin metrekare büyüklü?ünde. Ayn? zamanda bilim insan? olan rahipler, Budist inan??a göre do?al uyumun ve ahengin insan ya?am?nda ki önemini anlat?yor.
Genç Budist rahip Yi Xing, “Bizler sab?r ve sayg?n?n temeliyle e?itiliyoruz. Bana kötülük yapanlara kötülük yapmam. Sab?rla bekler, kötülü?ün fark?nda olmalar?n? isterim” diyerek felsefelerini özetliyor.
Tamamlay?c? anlay??: Yin-Yang
Çin Siyasal Bilgiler ve Hukuk Üniversitesi’nde çal??malar yapan Onur Durak, “Modern Çin’e kadar bu co?rafyada çok say?da imparatorluk ve devlet kurulmu?. 1911 y?l?ndaki devrim ve 1949’da tamamlanan ba??ms?zl?k mücadelesi ile kurulan modern Çin’de, dualism (Yin ve Yang), Konfüçyüs ve Dao okullar? ile Budizmin etkileri görülür. Alçalan ve yükselen evreler, yaz-k??, mutluluk-mutsuzluk, gece-gündüz gibi kavramlar hep birlikte an?l?r. Yin içe dönüklü?ü, Yang d??a dönüklü?ü temsil eder. Konfüçyüs okulunun görü?leri toplumsal ya?amda aileyi öne ç?karmakta ve günümüz Çin toplumunda da etkin rol oynamakta. Sosyalist Hukuk Sistemi olmakla birlikte, reform ve d??a aç?l?m politikalar? etkilerini hukukta da gösterdi” dedi.
Çölde Mars replikas?
Milyarlarca dolarl?k uzay yar???nda da kendini gösteren Çin, Tibet platosunun bir kö?esine bir Mars replikas? yap?yor. NASA (ABD) ve ESA (Avrupa Uzay Ajans?) n?n gerisinde kalmak istemeyen ülke, Qinghai eyaletinin Mo?olistan ve Tibet özerk bölgeleri üzerinde dünyadaki en büyük Mars istasyonunu in?a edecek. Yakla??k 100 bin metrekarelik alanda kurulacak dünyadaki Mars istasyonu, Çin Bilim Akademisi taraf?ndan idare edilecek.
Mars ko?ullar?nda Çinli astronotlar?n e?itilece?i istasyon, uzay yar???nda Çin’e büyük avantaj sa?layacak. ?lk kargo uzay arac? Tianzhou-1’i yörüngeye oturtan Çin, 2022 y?l?na kadar uluslar aras? uzay yar???nda öne geçmek istiyor. Tianzhou-1, Çin’in güneyinde ki Hainan eyaletinden Nisan 2017’de uzaya gönderilirken, 6 tonluk yüküyle dünyadan 380 km uzakta ki Çin uzay laboratuar?na kenetlendi.
‘UNESCO’da kalaca??z’
Çin Seddi ve Terra Cotta Askerleri gibi dünyaca ünlü eserleriyle bilinen Çin, Birle?mi? Milletler E?itim, Bilim ve Kültür Örgütü’nde (UNESCO) kalma karar?n? aç?klad?. Dünya Kültür Miras? listesinde 50 eserle var olan Çin, ABD ve ?srail’in çekilme karar?n?n ard?ndan dünya bar???n? korumak ve ortak geli?meyi gerçekle?tirmek için deste?ini artt?raca??n? vurgulad?.
Hollywood’a rakip: Chinawood
Çin’in Zhejiang Eyaleti’ndeki Hengdian, ülkenin Hollywood’u say?l?yor. ‘Chinawood’ olarak ünlenen kent, Asya’n?n en büyük film ve televizyon üssüne sahip. 330 hektar alanda, 13 çekim stüdyosunda 500’den fazla Çin filmi çekildi. Stüdyolarda daha çok geleneksel Çin filmleri çekilirken, bat? insan?na hitap eden Jackie Chan ve Jet Li filmleri de çekilebiliyor. Song, Ming ve Qing hanedanlar?n?n ?mparatorluk Saraylar?n?n örneklerini sunarak tarihsel sinema sanat? ile modern sinema yöntemlerini birle?tiren Chinawood, Hoolywood’la rekabet edecek senaryolar üzerinde çal???yor.
Kültürel zenginlikler
Yaz?l? tarihi 5 bin y?l öncesine kadar dayanan Çin; Bir Ku?ak, Bir Yol Projesi’ni f?rsat bilerek kendisini daha iyi ifade etmenin pe?inde. Asl?nda yapmak istedikleri sadece ürettikleri teknolojinin ve bilimin, bat? medeniyetlerine ula?t?r?lmas? de?il. Çin halk?, bin y?llard?r harmanlanarak günümüze kadar gelen ah?ap oymac?l???ndan, Hollywood’a rakip sinema kültürüne kadar pek çok ba?l?kla Avrupa ülkelerinde kendini göstermeye istekli. Ah?ap i?leme ve boyama (Cai-Hui), heykel sanat? (Xian kentinde ki Terra Cotta askerleri ve Buda heykelleri), köklü debiyat, nak??, Çin felsefesi üzerine kurulu dövü? sanatlar? (Kung-Fu, Wushu, Wing Tsun), dama, geleneksel müzik aletleri (Erhu, Pipa, Dizi, Guzheng), Çin operas? ve modern sahne sanatlar?; ülkenin kültürel zenginli?iyle bat?ya sunaca?? de?erleri. ?pek Yolunda Üreten Çin, Bir Ku?ak ve Bir Yol Projesi’nde kültürel ve sanatsal anlamda da kendini ifade etmek istiyor.
?stanbul’a gelmek istiyor
Dongyang kentinde ya?ayan geleneksel ah?ap oymac?l???n?n üstad? Lu Guangzheng, ulusal bir övünç kayna??. 3 bin y?l önceki çivi kullanmadan ah?ap sanat?n? uygulayan üstat Lu, 2016 y?l?nda G-20 liderlerinin a??rland??? masan?n etraf?ndaki 70 metre uzunlu?undaki tabloyu yapan isim. UNESCO taraf?ndan 2008 y?l?nda Asya-Pasifik Bölgesi El Sanat? Ustas? ilan edilen Lu, 20’den fazla ki?iyi de geleneksel sanat? devam ettirmesi için e?itmi?. 73 ya??ndaki Lu Guangzheng, “Davet edildi?im ?stanbul’a henüz gelemedim. Bizim gibi geleneksel sanatlar? önemseyen bir ulusun ya?ad??? Türkiye’ye 2018’de gelerek kültür al??veri?ine katk? yapmak istiyorum” diyor.
YARIN: Çin’de kad?n olmak ve vizyon kenti ?anghay